คดีปกครอง : บทเรียนสำคัญของการตรวจสอบรัฐ
เมื่ออำนาจรัฐ ต้องถูกตรวจสอบ ไม่ใช่ถูกเชื่อโดยปราศจากคำถาม
คำพิพากษาศาลปกครอง เป็นคดีที่สังคมควรรู้ โดยเฉพาะในยุคที่ประชาชนและสื่อมวลชนกำลังทำหน้าที่ ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐเชิงสืบสวน
คดีประชาชน ฟ้อง หน่วยงานรัฐ จากการใช้อำนาจของ เจ้าหน้าที่รัฐ ที่อ้าง “อำนาจหน้าที่” แต่ศาลกลับวินิจฉัยชัดว่า
การใช้อำนาจนั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย
หลักสำคัญที่ชัดเจนคือ
ดุลพินิจไม่ใช่อำนาจตามอำเภอใจ
เจ้าหน้าที่รัฐต้องมีเหตุผล มีข้อเท็จจริง และชี้แจงได้ว่าทำไมต้องใช้มาตรการนั้น
กระทบสิทธิประชาชน ต้องอธิบายความจำเป็น
หากมีวิธีที่เบากว่า แต่ไม่เลือกใช้ ย่อมขัดหลักความเป็นธรรมทางปกครอง
หน่วยงานรัฐปฏิเสธความรับผิดไม่ได้
เมื่อเจ้าหน้าที่ปฏิบัติหน้าที่ในนามรัฐ ความเสียหายตกอยู่ที่หน่วยงาน
คำพิพากษาศาลปกครองที่เกิดขึ้น จึงสะท้อนสถานการณ์ปัจจุบันอย่างตรงไปตรงมา
– เมื่อประชาชนร้องเรียน
– เมื่อสื่อขุดคุ้ยข้อมูล
– เมื่อภาคประชาสังคมตั้งคำถาม
รัฐไม่อาจตอบกลับด้วยคำว่า “ทำตามหน้าที่” เพียงอย่างเดียว
แต่ต้องตอบด้วย กฎหมาย เหตุผล และความโปร่งใส
คดีปกครอง จึงไม่ใช่แค่เรื่องในศาล
แต่คือ อาวุธทางปัญญา ของสังคมในการตรวจสอบรัฐอย่างมีหลัก
กฎหมายปกครองมีไว้ควบคุมอำนาจ
ไม่ใช่ปิดปากการตรวจสอบ
ได้รับความเดือนร้อนจากหน่วยงานรัฐ สายตรง ดร.เสกสรรณ ประเสริฐ ผอ.เบาะแส 081 404 2002
